Eugeniusz Sakowicz - Wychowanie młodego pokolenia w religii biblijnego Izraela
U podstaw „Wychowania młodego pokolenia w religii biblijnego Izraela” (jest to tytuł niniejszego artykułu) sytuuje się bardzo wyraźnie: monoteizm, świętość, moralność i wolność ludzkiej woli objawiona Żydom przez wszechmogącego Boga. W Biblii Hebrajskiej występuje szereg terminów, które określają proces nauczania i uczenia się. Do kwestii edukacji odnoszą się m.in. następujące określenia: „instruowanie”, „przestrzeganie”, „trenowanie”, „nakazywanie”, „oznajmianie”, „prowadzenie”. Niezmiernie ważną pedagogiczną rolę w religii biblijnego Izraela odgrywał dom rodzinny. Dzieci zawsze traktowane były jako dar Boży. Rodzina była pierwszą szkoła, w której poznawały piękno religii żydowskiej i uczyły się właściwych odniesień do siebie, drugich ludzi i do świata. Szczególna odpowiedzialność spoczywała na ojcu rodziny. Żydzi epoki biblijnej zobowiązani byli do codziennej nauki. Obowiązek nieustannej nauki nie ograniczał się do określonej grupy ludzi. Dotyczył różnych warstw społecznych, również władcy. Wśród metod edukacji wyjątkowe miejsce zajmowało publiczne czytanie Prawa. Stosowano taką praktykę, aby przybliżyć je jak największej liczbie osób – wszystkim słuchaczom Tory. W procesie edukacji odwoływano się do historii. Pedagogiczny wymiar miało też celebrowanie świąt. Wzorcowym przykładem edukacyjnego charakteru historii i świąt była Pascha (Pesach). Biblia jest księgą pragmatyzmu. Podanych w niej zostało szereg odnośników do czynów człowieka pełnionych przez niego zadań (umiejętności, zawodów). Ważny był nadto problem dyscypliny, czyli sposób odniesienia się do ucznia oraz egzekwowanie wiedzy i umiejętności, które zdobył. Ukazywano także uczniom postępowanie i los konkretnych bliblijnych postaci, by kształtować ich życiowe postawy. W procesie wychowywania rolę istotną, kluczową odgrywał nauczyciel. Według Biblii najważniejszym nauczycielem jest sam Bóg.
The Upbringing of the Young Generation in the Religion of the Biblical Israel
onotheism, holiness, morality and the freedom of human will, revealed to Jews by the omnipotent God, definitely constitute the cornerstone of “the upbringing and education of the young generation in the religion of the Biblical Israel” (it is the title of this article). The Hebrew Bible contains a number of terms that describe the process of teaching and learning. Expressions referring to education include “instructing”, “cautioning”, “training”, “prescribing”, “declaring” or “guiding”. The family played an extremely important pedagogical function in the religion of the Biblical Israel. Children were always regarded as a gift from God. The family was the first school where children learnt about the beauty of the Jewish religion and acquired an adequate approach to themselves, other people and the world. Particular responsibility rested on the father of the family. The Jews of the Biblical era had a duty to study every day. The obligation of continuous study was not limited to a certain category of people; it applied to various social groups, including the ruler. The public reading of the Law (the Torah) held a special place among education methods. The aim of that practice was to familiarise as many people as possible with the Law. History and celebration of festivals were significant elements of the education process. Passover (Pesach) was a typical example of the educational character of history and religious festivals. The Bible is a pragmatic book. It contains several references to human actions and tasks (skills, professions). Another important issue was discipline, i.e. the approach to the student and verification of the knowledge and skills he or she had acquired. The stories of Biblical figures were presented to students in order to shape their moral attitudes. The teacher played a key role in the process of upbringing. According to the Bible, God Himself is the most important teacher.