Małgorzata Wałejko - Godność osoby w szpitalnej piżamie. Wy-odrębnienie podstawą szacunku
Tekst stanowi pedagogiczną reakcję na przejawy depersonalizacji osób w poważnym stanie klinicznym, starszych i/lub schorowanych, nierzadko w stanie obłożnym, znajdujących się w szpitalach lub placówkach opieki całkowitej. Specyfika warunków szpitalnych („piżama”), zwracanie się per „ty”, niepodejmowanie dialogu i pozbawianie możliwości wyboru w elementarnych kwestiach sprzyja pogłębianiu osamotnienia podopiecznych oraz poczuciu zatracania osobowej podmiotowości. Poprzez odwołanie do kierunkowych cech metafizycznych bytu osobowego autorka sygnalizuje możliwe sposoby ocalenia poczucia bytowej odrębności osób zależnych od opieki innych – (samo)wychowanie intelektualne i wolitywne. W odniesieniu do osób nieprzytomnych adekwatną, personalistyczną postawą jest budowanie wspólnoty opartej na samej obecności dwojga podmiotów jako wystarczającym warunku tworzenia relacji w myśl normy personalistycznej.
Dignity of a Person in Hospital Pyjamas. Individual Approach as a Basis for Respect
The text is a pedagogical response to depersonalization of people in a serious clinical state, elderly and/or chronically ill, frequently severely ill, staying in hospitals or total care facilities. Specific nature of hospital conditions (‘pyjamas’), addressing a patient in the second person singular, refraining from a dialogue and depriving patients of the possibility to make basic choices contribute to isolation among patients and the feeling of losing their centrality. While referring to major metaphysical qualities of a personal being, the author marks possible ways of saving the sense of individualism among people who depend on care provided by others, which is the intellectual and volitional (self-)education. In the case of people who remain unconscious, an adequate and personalistic attitude involves building a community based on presence of two entities as a sufficient condition to develop a relationship in the meaning of the personalistic norm.
Słowa kluczowe:
personalizm, personalism, odrębność bytowa, godność, starość, choroba, ontic separateness, dignity, senescence, disease