Zbigniew Marek, Anna Walulik - Ponadczasowość myśli dydaktycznej świętego Augustyna
Dzieło katechetyczne De catechizandis rudibus, czyli o Początkowym nauczaniu religii”, ze względu na sposób, w jaki św. Augustyn traktuje jego adresata i adresatów jego przepowiadania, można uznać za aktualne dla kolejnych pokoleń pedagogów – nie tylko katechetów czy nauczycieli. Poddany przez Augustyna wnikliwej analizie cały proces nauczania katechetycznego jest istotny dla rozumienia edukacji w szerszym znaczeniu – jako edukacji humanistycznej, której nie należy redukować do aspektu technologicznego, lecz rozpatrywać w kategoriach całokształtu oddziaływań zachodzących w toku wzajemnych relacji pomiędzy nauczycielem i uczniem. Rozważania Augustyna odnoszą się do podstaw prowadzonych procesów wychowawczych, które wynikają z przyjętej cielesno-duchowej koncepcji człowieka i jego świata wartości oraz powiązania nauczania katechetycznego z codziennym życiem człowieka. Augustyn, doceniając egzystencjalny wymiar nauczania katechetycznego, wpisuje się w refleksję nad możliwościami poznania naturalnego i religijnego w poszukiwaniu odpowiedzi na pytania o sens i cel życia. Na tej drodze pokazuje specyfikę chrześcijańskiego humanizmu i możliwości, jakie daje on w rozwiązywaniu problemów wychowawczych. Metodyka, którą proponuje św. Augustyn, uwrażliwia na wychowawczy aspekt dydaktyki. Pokazuje, że separacja oddziaływań dydaktycznych i wychowawczych jest sprzeczna z ideą integralnego rozwoju człowieka, która jest wpisana w pedagogikę personalistyczną. Wynika z tego przeświadczenie, że każdy nauczyciel, niezależnie, jakie treści są przedmiotem jego zainteresowań, jest wychowawcą.
The Timelessness of Augustine’s Didactic Thought
The catechetical work De catechizandis rudibus, that is, The initial teaching of religion, due to the way Saint Augustine treats its addressee and the addressees of his preaching, can be considered valid for successive generations of educators – not just catechists or teachers. The whole process of catechetical instruction which is the subject of Augustine’s insightful study is essential for understanding education in a broader sense – as humanistic education, which should not be reduced to the technological aspect, but should be considered in terms of the overall impact of the mutual relationship between the teacher and the student. Augustine’s reflections pertain to the foundations of educational processes that are implied by the concept of man as a bodily and spiritual being, to his world of values, and to the connection between catechetical teaching and everyday human life. By appreciating the existential dimension of catechesis Augustine contributes to the reflection on the possibility of natural and religious cognition in search of the meaning and purpose of life. In this way he shows the specificity of Christian humanism and the opportunities it offers in solving educational problems. The methodology proposed by St. Augustine sensitizes us to the educational aspect of didactics. It shows that the separation of didactic and educational influences is contrary to the idea of integral human development, which is inherent to the personalist pedagogy. It entails the conviction that every teacher, regardless of his field of specialization, is an educator.