Zbyszek Dymarski - Wewnętrzna przestrzeń wolności a sprawa człowieka w ujęciu Józefa Tischnera
Artykuł stanowi próbę przyjrzenia się poglądom Józefa Tischnera na kwestię wolności. Zdaniem autora, na sposób myślenia Tischnera o tym problemie największy wpływ wywarły poglądy trzech wielkich filozofów europejskich, Tomasza z Akwinu, Jean-Paul Sartre’a i George Wilhelma Hegla. W artykule autor krótko omawia te tezy, które najbardziej inspirowały oraz te, z którymi polemizował. Poglądy Tischnera na kwestię wolności nie były kompilacją poglądów wspomnianych myślicieli. Filozof poszedł swoją drogą. Uznał, że wolność jest przede wszystkim związana z człowiekiem i różnymi sposobami jego egzystencji. Inaczej niż Sartre, Tischner był przekonany, że wolny wybór nie polega na nagłym, w niczym nie zakorzenionym, akcie wyboru. Według krakowskiego filozofa, to co najważniejsze w wolności, związane jest z duchową stroną człowieka. Z niej wyrasta wolny wybór. Wewnętrzna przestrzeń wolności ma charakter agatologiczny i zamieszkana jest przez wartości, których autorem jest człowiek. Charakterystyka wewnętrznej przestrzeni wolności została przez Tischnera jedynie częściowo zarysowana. Dlatego w drugiej części artykułu autor podjął próbę rekonstrukcji poglądów Tischnera na temat struktury „agatologicznej przestrzeni wolności”.
Inner Space of Freedom and the Issue of Man according to Józef Tischner
This article is an attempt to look at the views of Józef Tischner on the issue of freedom. According to the author, Tischner’s way of thinking about that problem was most influenced by the views of three great European philosophers, Thomas Aquinas, Jean-Paul Sartre, and George Wilhelm Hegel. The author briefly discusses those theses that most inspired Tischner and those with which he polemicized. Tischner’s views on the issue of freedom were not just a compilation of the views of those thinkers. The philosopher went his own way. He recognized that freedom is primarily connected with man and the various ways of his existence. Unlike Sartre, Tischner was convinced that free choice does not consist of a sudden unbounded act of choice. According to the Kraków philosopher, what is most important in freedom is connected with the spiritual side of man. A free choice springs from it. The inner space of freedom is of agathological character and is inhabited by values created by man. The characteristic of the inner space of freedom was only partly drawn by Tischner. Therefore, in the second part of the article, the author attempts to reconstruct Tischner’s views on the structure of the ‘agathological space of freedom’.
Pobierz plik pdf.