Sławomir Chrost - Man–a Human Person in the Context of the Theory of Efficient and Purposeful Causality. Pedagogical Implications
This article aims to justify the thesis about the need to develop transcendent, transcendental and teleological pedagogy in connection with the anthropological basis, which is the theory of the person and causality. A man–a person – is an ontically substantial individual being, demanding an external cause, which is the Pure Act of Existence–Transcendens–Absolute. The personalistic pedagogics and the pedagogy of the person are therefore inherently related to transcendence. If the subject and object of education is a human person, then transcendental pedagogy must be a sine qua non condition for practising personalistic pedagogics and pedagogy of the person. Personalistic pedagogics and the pedagogy of the person are also intrinsically related to teleology. Efficient cause is coupled with purposeful cause. If there is an action of the Absolute which results in the existence of a man, a human person, then the Absolute, as the fullness of good, is the ultimate goal-motive and final cause of the man–human person. The teleological aspect in personalistic pedagogy and the pedagogy of the person means a particular aim and meaning orientation; full realisation of potentialities and tasks dormant in a unique being–a human person. The goal is not to achieve perfection, but to direct to your original source – the Transcendent–the Absolute–God.
Człowiek–osoba ludzka w kontekście teorii przyczynowości sprawczej i celowej. Implikacje pedagogiczne
Niniejszy artykuł jest próbą zaprezentowania tezy o konieczności rozwijania pedagogiki transcendentalnej i teleologicznej w powiązaniu z antropologiczną bazą, którą stanowią teoria osoby i przyczynowości. Człowiek–osoba ludzka – jest ontycznie substancjalnym bytem jednostkowym, domagającym się zewnętrznej przyczyny sprawczej jaką jest Czysty Akt Istnienia–Transcendens–Absolut. Pedagogika personalistyczna i pedagogia osoby powiązane są zatem immanentnie z transcendencją. Jeśli podmiotem i przedmiotem wychowania jest osoba ludzka, to warunkiem sine qua non uprawiania pedagogiki personalistycznej i pedagogii osoby musi być pedagogika transcendentalna. Pedagogika personalistyczna i pedagogia osoby powiązane są także immanentnie z teleologią. Przyczynowanie sprawcze jest sprzężone z przyczynowaniem celowym. Jeśli zaistniało działanie Absolutu, którego skutkiem jest istnienie człowieka–osoby ludzkiej, to Absolut jako pełnia dobra jest ostatecznym celem–motywem i przyczyną celową człowieka–osoby ludzkiej. Aspekt teleologiczny w pedagogice personalistycznej i pedagogii osoby oznacza szczególne nakierowanie na cel i sens; pełną realizację drzemiących w niepowtarzalnym człowieku–osobie ludzkiej potencjalności i zadaniowości. Celem nie jest osiągnięcie doskonałości, lecz skierowanie ku swojemu praźródłu: Transcendensowi–Absolutowi–Bogu.
Pobierz plik PDF.