Stanisław Radoń - Przebaczenia u osób religijnych w świetle badań nad uważnością
Pomimo tego, że przebaczenie jest pojęciem, które stosunkowo niedawno pojawiło się w psychologii, badacze zgodnie definiują je jako: 1) przebaczenie decyzyjne – obdarowywanie przebaczeniem sprawcy bez eliminacji negatywnej emocjonalności (akt interpersonalny); 2) przebaczenie emocjonalne – przebaczenie, które obejmuje zmiany emocjonalne i motywacyjne wobec sprawcy cierpienia (predyspozycja intrapsychiczna). Przebaczenie jest szczególnie cenione w chrześcijaństwie oraz specyficznie rozumiane (odmienne niż dominujące w psychologii, psychoterapii czy u osób z ogólnej populacji). Według ludzi religijnych przebaczenie bowiem nie ma granic, żal nie jest konieczny do uzyskania przebaczenia, a za to konieczne jest pojednanie ze sprawcą. Sugeruje to, że przebaczenie może przynosić negatywne skutki oraz być niebezpieczne, szczególnie dla chrześcijan znajdujących się w abuzywnej sytuacji. U wielu bowiem z nich pojawiają się symptomy stresu pourazowego PTSD połączone z występowaniem nasilonego poczucia winy i wstydu na skutek przyjmowanych wierzeń religijnych (specyfika rozumienia pojęcia przebaczenia) oraz interpretacji dotyczącej współodpowiedzialności za negatywne wydarzenia („Jestem winny”, „Mój błąd”). W związku z tym proponuje się, że ważnymi elementami przebaczenia dla ludzi religijnych powinno być występowanie oznak przeproszenia, żalu, wyrzutów sumienia oraz pragnienia pojednania ze strony sprawcy oraz aby przebaczenie mogło się odbywać bez jakiejkolwiek interakcji ze sprawcą. W celu zapobieżenia negatywnym konsekwencjom przyjmowanej definicji przebaczenia, jaka występuje u ludzi religijnych, szczególnie korzystne mogą okazać się treningi uważności.
Forgiveness Among Religious Peoples in the Light of Mindfulness Research
Albeit a relatively young construct in psychological research, researchers have consistently characterized forgiveness as: 1) decisional forgiveness is the experience of granting forgiveness without eliminating the emotion (interpersonal act), 2) emotional forgiveness is forgiveness that includes changes in emotion and motivation toward the offender (intrapersonal predisposition). Forgiveness is at the core of Christianity and Christians understand the specific concept of the meaning of forgiveness. Most religious people suggest that forgiveness is limitless, repentance is unnecessary, but reconciliation is necessary for forgiveness (there is no consensus within psychology and psychotherapy and the general population). This suggests that forgiving maybe malignant and dangerous for religious peoples, especially in abusive situations. Many of them present with symptoms - from relationship discord to posttraumatic stress PTSD - that are complicated by guilt and shame over religious beliefs (specificity of the definition of forgiveness) and perceived wrongdoing (“I’m am guilty”, “It is my fault”). It is proposed that the presence of an apology, repentance, remorse, and a desire for reconciliation of the offender is the important part of forgiveness for religious peoples and forgiving can occur without any interaction with the forgiven (interpersonal act). It is argued that mindfulness trainings can be useful for Christian coping with stress and malignant consequences of the supposed definition of a forgiveness.
Słowa kluczowe:
przebaczenie, forgiveness, pojednanie, reconciliation, żal, uważność, repentance, mindfulness