Krzysztof Skorulski - Przez dramat do dialogu. Rola „Słowa” w dochodzeniu do dialogu według Ferdynanda Ebnera
Filozofowie dialogu realistycznie podchodzący do sprawy więcej uwagi poświęcają dochodzeniu do dialogu niż samemu dialogowi. Postawę taką dostrzegamy między innymi w pismach Ferdinanda Ebnera i Józefa Tischnera. Dialog jest sytuacją docelową, natomiast droga do niego jest długa i niepewna – według Tischnera wiedzie przez dramat. Ebner zaś, na którym skupiamy się tu szczególnie, widzi sprawę następująco: Ja komunikuje się z Ty poprzez słowo oraz miłość. Jeśli dialog się nie udaje, to któregoś z tych elementów po prostu brakuje. Z braku miejsca na analizę wszystkich czterech elementów, skupimy się tu na słowie. Jakie musi być więc słowo, by dialog był możliwy? Wymieńmy takie charakterystyki słowa jak jego aktualność (zarówno rzeczowa, jak i osobowa), przejrzystość względem przedstawianej rzeczywistości, połączenie z miłością, moc sprawcza o charakterze generatywnym lub „tylko” maieutycznym i wiele innych. Trudno jednak deterministycznie określić warunki dialogu na zasadzie: gdy zrobię to i to, dialog na pewno się uda. Zawsze pozostaje bowiem element wolności i łaski, a także nadziei.
Through Drama to Dialogue. The Role of "Word" in the Arriving at Dialogue according to Ferdinand Ebner
Dialogue philosophers who are realistic about their matter, pay more attention to the arriving at dialogue than to dialogue itself. We see such an attitude, among others, in the writings of Ferdinand Ebner and Józef Tischner. Dialogue is a target situation, while the road to it is long and uncertain – according to Tischner, it leads through drama. Ebner, on whom we focus here in particular, sees the matter as follows: The “I” communicate with “You” through word and love. If the dialogue fails, then one of these four elements simply lacks. Because of the lack of space for the analysis of all these elements, we will focus on the word here. So what must the word be for dialogue to be possible? Let us list such characteristics of the word as its “actuality”, both factual and personal, transparency in relation to the presented reality, connection with love, creative power (generative or “only” maieutic) and much more. However, it is difficult to deterministically define the terms of dialogue saying: When I do this and this, dialogue will definitely succeed. There is always an element of freedom and grace, as well as hope.
Pobierz plik pdf.